Berenklauw bestrijden

 

Een volwassen reuzenberenklauw is een schitterende plant. Maar toch is berenklauw bestrijden hard nodig.

De plant werd in de 19e eeuw als tuinplant vanuit  Azië ingevoerd in West-Europa. Vervolgens wist de plant zich explosief te vermeerderen. En niet zonder problemen. De sappen van de reuzenberenklauw kunnen na aanraking sterke huidirritatie veroorzaken bij mensen en huisdieren.

Beschrijving reuzenberenklauw

Een volwassen reuzenberenklauw produceert enorme hoeveelheden zaad, die makkelijk ontkiemen. Vooral in bewerkte grond. Het eerste jaar groeit de plant meestal slechts een halve meter. Het jaar daarop groeit hij in enkele weken uit tot een hoogte van wel 4 meter. In de periode juni-augustus verschijnen grote bloemschermen met witte bloemen. Na de bloei sterft de berenklauw geheel af, om het volgende jaar weer terug te komen.

Een aantal jaar geleden was de reuzenberenklauw vooral in het buitengebied te vinden, zoals in wegbermen en langs waterkanten. Maar de plant heeft zich inmiddels van hieruit ook weten te verspreiden in het stedelijk gebied. De plant groeit bij voorkeur op voedselrijke gronden.

In Nederland komt ook de inheemse Gewone berenklauw voor. Deze vaste plant wordt slechts 1 tot 1,5 meter hoog.

Welk gevaar vormt de reuzenberenklauw?

bestrijden berenklauw Purmerend: plant komt terug na maaien
reuzenberenklauw komt terug na maaien

De stengel en de bladeren van de plant zijn bedekt met kleine brandharen, die bij aanraking nog niet direct pijn veroorzaken. Maar het vocht uit deze brandharen bevat de stof furanocumarine, die de huid zeer gevoelig maakt voor zonlicht. Bij de gewone berenklauw levert dit over het algemeen weinig problemen op. Maar bij de reuzenberenklauw kan een lichte aanraking met de brandharen, al voldoende zijn voor veel overlast. Vooral als de zon op de huid schijnt. Dan verschijnen na 24 uur jeukende vlekken. En deze veranderen al snel in grote, pijnlijke brandblaren. De genezing hiervan duurt 1 tot 2 weken. Wanneer furocamarine in de ogen terecht komt, kan dit in sommige gevallen zelfs blindheid veroorzaken.

De reuzenberenklauw vormt ook een ecologisch probleem. Want deze plant neemt met zijn enorme bladeren al het licht voor andere planten weg. Hierdoor verdwijnt ter plaatste de inheemse beplanting.

Waarom is berenklauw bestrijden noodzakelijk?

Omdat de plant steeds meer in tuinen, parken en straten opdoemt, wordt het aantal incidenten met deze plant ook steeds hoger. Wandelaars en honden komen makkelijk in aanraking met de brandharen op de plant. En kinderen gaan nietsvermoedend spelen onder de mooie grote bladeren. Met alle gevolgen van dien.Daarnaast bedreigt de plant op steeds meer plaatsen de inheemse diversiteit. Daarom is het noodzakelijk om de reuzenberenklauw zoveel mogelijk te bestrijden.

De Europese Raad van de Europese Unie heeft met de reuzenberenklauw op de lijst met verboden exoten gezet. De werking hiervan is ingegaan op 2 augustus 2017. Dit houdt in dat deze plant, ook in Nederland, niet meer verhandeld of toegepast mag worden. Particulieren die de plant in hun tuin hebben staan, zijn niet direct verplicht om deze weg te halen. Maar de eigenaar moet wel voorkomen dat de plant zich uitzaait en verspreidt naar de omgeving. Daarom wordt aanbevolen om de plant toch te verwijderen. De Nederlandse overheid is verplicht om de reuzenberenklauw actief te gaan bestrijden. Beheerplannen hiervoor moeten in februari 2019 gereed zijn. Hierin moet worden aangegeven hoe deze plant uit de natuur wordt verwijderd en hoe men verdere verspreiding gaat voorkomen.

Hoe komt u van de berenklauw af?

Met het bestrijden van de berenklauw moet vroeg in het jaar begonnen worden, zodat de plant geen zaad kan zetten. Omdat de plant een enorme groeikracht heeft, kost het diverse jaren om de plant geheel kwijt te raken.

ploegen

Indien het terrein zich hiervoor leent, kan de bovengrond 25 cm ondergeploegd worden. Deze diepte vermindert sterk de kiemkracht van het zaad.

Maaien, afsteken en uitsteken

Bij bestrijding van reuzenberenklauw is bijmaaien heel belangrijk
Goed bijmaaien is noodzakelijk

De meest efficiënte en milieuvriendelijke methode is het maaien, afsteken en uitsteken van de planten. Bij de jonge planten kunnen de wortels met een scherpe schoffel doorgestoken worden. Zaailingen kunnen ook geheel uitgestoken worden. Dit kan gecombineerd worden met het afmaaien of klepelen van het terrein. Het maaien of klepelen moet een paar keer per jaar herhaald worden, omdat afgemaaide planten zich snel weer herstellen. Ook kunnen er het hele seizoen nieuwe zaailingen opkomen. Let op dat er goed wordt bijgemaaid! Overblijvende planten langs hekken, bomen of lantaarnpalen kunnen snel tot bloei komen, en zo hun zaad weer verspreiden.
Deze methode zal een aantal jaren achter elkaar herhaald moeten worden, zodat de berenklauw uitgeput raakt en uiteindelijk niet meer terugkomt.

Begrazing

Voor grote terreinen is het mogelijk om die te laten begrazen door schapen of runderen. Zij ondervinden geen hinder van het sap, en kunnen met hun vraat de plant uitputten. Maar ook dit zal enkele jaren duren.

Biologische bestrijding

Er zijn proeven gaande met diverse biologische bestrijdingsmiddelen. De effectiviteit hiervan staat nog niet geheel vast. Bovendien is het gebruik van deze middelen nog niet vrijgegeven.

Chemische bestrijding

Het nadeel van chemische bestrijding is, dat de bestrijdingsmiddelen ook gevolgen hebben voor andere planten. Door puntgericht te spuiten kan dit bezwaar beperkt worden. Het spuiten dient vroeg in het seizoen te gebeuren, met een herhaling later in het seizoen.

In het verleden werd de werkzame stof glyfosaat (bv Roundup)  toegepast. Maar met ingang van maart 2016 is het professioneel gebruik van glyfosaat op verhardingen verboden. Vanaf 1 november 2017 geldt dit verbod ook op onverharde terreinen.

Een werkzame stof die nog wel toegepast mag worden is triclopyr. Ook dit middel dient puntgericht gebruikt te worden.

 

Het zal duidelijk zijn: als de reuzenberenklauw zich eenmaal heeft bevestigd, bent u er niet meer zomaar van af. Begin dus meteen met berenklauw bestrijden bij het verschijnen van de eerste planten!

Beschermende kleding noodzakelijk!

Reuzenberenklauw in bloei
Bloeiende berenklauw: mooi maar gevaarlijk

Iedereen die actief reuzenberenklauw gaat verwijderen, zal zijn huid zoveel mogelijk moeten afschermen, bij voorkeur met waterdichte kleding. Bij mechanische bestrijding is het dragen van een veiligheidsbril zeer aan te raden.
Mocht er toch sap op de huid terecht komen, was deze dan zo snel mogelijk af met water en zeep. Als dit niet aanwezig is, dek de huid dan goed af. Dit is ook raadzaam na het afspoelen van de huid.

Komt er sap in de ogen, dan moeten deze meteen uitgespoeld worden met veel water. Ga meteen daarna naar een huisarts.

Help mee om reuzenberenklauw te bestrijden

Het is duidelijk: één enkele terreinbeheerder kan zijn terrein niet vrij houden van de reuzenberenklauw. Als de eigenaren van naastgelegen terreinen de plant laten groeien en bloeien, is het dweilen met de kraan open. Alleen een gezamenlijke aanpak van terreinbeheerders en tuinbezitters kan effect hebben.Gelukkig zijn steeds meer terreinbeheerders zich hiervan bewust. Zo ook gemeente Purmerend.

Actief beleid gemeente Purmerend

Gemeente Purmerend start dit jaar met de chemische bestrijding van de reuzenberenklauw. In mei en in juli/augustus zullen de planten op de openbare terreinen gericht bespoten worden. Daarnaast benadert de gemeente andere terreinbeheerders binnen de gemeentegrens, om ook actief de plant te bestrijden. Nick Johansson  ( afdeling Openbare Ruimte Gemeente Purmerend ), vraagt alle grondeigenaren om attent te zijn op de plant. Dit geldt zowel voor particulieren, als voor bedrijven en instellingen. Als de plant in uw tuin of op uw terrein groeit, haal hem dan (voorzichtig!) weg. Ziet u de planten op openbare locaties staan, geef dit dan door aan uw gemeente. Die kan vervolgens maatregelen nemen. Alleen door goed samen te werken, kunnen we de reuzenberenklauw helemaal kwijt raken. En dat is goed voor mens én natuur .

33 reacties op “Berenklauw bestrijden”

    1. Het zaad blijft lang kiemkrachtig. Zeker 5 tot 7 jaar. Bestrijding van de reuzenberenklauw is dus een kwestie van volhouden. En van tijdig beginnen. Wacht dus niet tot uw terrein al helemaal vol staat met deze planten, maar verwijder meteen de eerste planten die opduiken.

  1. Bedankt voor uw reactie. Wij delen uw bezorgdheid, en hebben bovenstaand artikel in 2015 in een groot aantal kranten geplaatst.

  2. mijn kleinzoon kwam thuis met een paar rode plekken een dag later een blaar en zijn vriendjes ook toen naar de dokter geweest die zij dat het van de berenklauw was ik heb ze de andere dag gerooid en nu wil ik de wortels met zoutzuur behandelen is dat goed of niet goed

    1. Zoutzuur is een zeer agressief middel, waarvan zowel de vloeistof als de damp veel irritatie kan veroorzaken aan huid en ogen. Bovendien doodt u hiermee ook andere planten en ook dieren die hiermee in contact komen. Beter is het om de plant weg te maaien als hij weer terug komt.

  3. Ik snap dat bescherming noodzakelijk is bij verwijdering van de plant, maar als ik hem als decoratie wil gebruiken als deze zoals nu mooi bruin gekleurd is, hoe dan te handelen?

    1. Als de plant volledig droog en bruin is, kunt u de plant omzagen en meenemen voor decoratie. Om te verven eerst een anti zuig middel aanbrengen (net zoals op muren).

      1. Ik wil daarbij wel opmerken, dat u de bloemen eerst goed moet inpakken. Bij voorkeur nog voordat u begint met omzagen. Dit kan eenvoudig met een vuilniszak die dichtgebonden wordt. Maak de zak pas weer open als u thuis bent. Zo voorkomt u dat u actief bijdraagt aan de verspreiding van deze plant.

  4. Dag Arthur Mol,

    Op uw vraag is een mogelijk antwoord: de bloem eruit knippen vóór deze in bloei komt en na de bloei kan zaaien.

    1. Een bloem vroeg verwijderen, voorkomt inderdaad dat er zaad wordt gezet. Als de bloemen al zaad hebben gevormd, en u deze bloemen afknipt en meeneemt naar huis, is de kans groot dat u hierbij de zaden verspreidt. Elk zaadje dat u onderweg verliest, kan daar weer uitgroeien tot een nieuwe plant.

  5. Op televisie was er vorige week een persoon die de planten eerst overspoeld met kokend water.
    De plant verdwijnt in de weken daaropvolgend vrijwel geheel en de steel
    Blijft over.
    Daarna had de man een lans die hij in de steel/wortel stak waaruit ook kokend water kwam.
    Het blijkt zeer goed te werken gezien de man al voor rijkswaterstaat en Staatsbosbeheer werkte en het er erg druk me had.
    Zie 1vandaag.

    1. Dit is inderdaad een mooie, milieuvriendelijke methode waarmee geëxperimenteerd wordt. Het werkt het beste als de planten nog jong zijn. Hoe eerder u begint met de bestrijding, hoe beter het resultaat.

  6. Moet je niet in gemeente kollumerland wonen.
    Weken bezig voordat iemand in actie komt.
    Heb zelf een spierziekte en een zenuwaandoening.
    Je wordt niet serieus genomen.

    1. Helaas zijn nog niet alle gemeenten zich bewust van het belang van het tijdig verwijderen van deze planten. Hopelijk wordt de overlast bij u snel opgelost.

  7. Al die paniek is helemaal niet nodig! Ik heb ze al minstens 30 jaar in de tuin en ze zijn goed in de peiling te houden. Als je ze kwijt wilt of als ze op plekken staan waar je ze niet wilt hebben kun je ze uitsteken maar je kunt ze ook laten bloeien (prachtig!) en dan NA de bloei maar VOOR de zaadvorming de kop er uit halen. Zaden blijven een poos groen en vallen dan nog niet. Als je het te vroeg doet heb je kans dat hij volgend jaar terug komt om de “klus af te maken”: in stand houden van de soort. En als je het te laat doet heb je volgend jaar veel jonge beren.
    Planten die gebloeid hebben komen niet terug.
    Gewoon je boerenverstand gebruiken en je kinderen inprenten dat ze er niet aan gaan plukken! Heeft bij mij altijd gewerkt. Nooit ongelukken.
    Gemeenten zijn nogal eens laks en laten het uit de hand lopen. En ja, dan kost het veel moeite (en geld) om zo’n veld te ruimen en die spreekwoordelijke put te dempen.

    1. Ja, in eigen tuin is deze plant inderdaad binnen de perken te houden. Het probleem is echter, dat veel mensen de planten wel zaad laten zetten. En dan staat binnen een paar jaar de hele buurt vol. In openbare terreinen wordt vaak pas opgetreden als de plant al woekert. Dat levert dus parken, bermen en bossen op die compleet vol staan met reuzenberenklauwen.

      1. In Zoetermeer heb je mazzel als de hoveniersbedrijven die voor de diverse wijken zijn gecontracteerd, als je ze onderweg tegenkomt, tusssendoor extra willen maaien als we aangeven, berenklauw WEER gezien hebben. Aan hen ligt het niet maar de gemeente Zoetermeer is hier zo onverschillig in. Ze zijn een beetje doorgeslagen in het behouden van de “natuur” Een “groene” stad is leuk maar we hebbben nu een epidemie van berenklauw. Er wordt wel gemaaid maar het blijft dan veel te lang liggen met alle gevolgen van dien, voor kinderen, honden, en niet te vergeten de werknemers van de hoveniersbedrijven zelf. Hun armen zien er niet uit … (met lange mouwen hoor) Mocht het zo zijn dat mijn kleinkinderen of mijn hondje gevolgen hiervan ondervindt …… Dat mag ik hier niet hardop zeggen !!!!

        1. Ik kan u enkel adviseren om uw gemeente te wijzen op locaties die overlast geven. Mochten dit meer mensen doen, dan zal er waarschijnlijk wel een actie volgen.

          1. Naar aanleiding van ons artikel over reuzenberenklauwen krijgen we veel reacties binnen met klachten over een gemeente of een andere terreinbeheerder. Zo ook hierboven. Maar helaas wordt in veel andere reacties vrij ongenuanceerd gereageerd. Ook grof taalgebruik wordt niet geschuwd. Daarom hebben wij besloten om dergelijke reacties niet op onze website te plaatsen. Wij vragen hiervoor uw begrip.

  8. Tamworth varkens eten de berenklauw graag en met wortel en al.
    In een paar weken is een heel perceel ‘schoon’.

  9. Geachte heer of mevrouw Donkers, Wat een wonder-varkens ! Mag ik die te logeren hebben / en / of huren ?? Ik heb een natuurgebiedje van 3 hectare, en in een halve hectare begint nu de berenklauw nogal te woekeren….. Te veel om met de slappe flesjes verdunde round-up aan te pakkenDe stoom-methode is erg milieu-vriendelijk, maar voor mij te duur….
    graag uw reaktie….

  10. Ik ga met iemand anders een stuk schrijven over de bereklauw .
    Vooral hier in Zuid Limburg is het een grote overlast aan het worden.
    Ik vindt het jammer dat hij andere planten verdringt zoals: koekoeksklok – duizendblad – fluitekruid -klaprozen en nog veel meer.

  11. Advies:
    kijk goed naar de kiemplantjes. die zijn klein en onopvallend maar makkelijk te verwijderen.
    Bespaart je een hoop ellende!!

  12. Zojuist alle koppen eruit geknipt met de heggenschaar, hou het in de gaten en blijf knippen. Hoop dat het zo weggaat.

  13. Ik kwam deze vreselijke plant net weer tegen op mijn land
    Vorig jaar heb ik de gemeent Amsterdam aangegeven dat deze welig tiert op de dijk langs de Ringvaart.
    Hun antwoord was dat het om de inheemse soort ging.
    Ik kan u vertellen dat dit niet het geval is want ik heb toen n foto van mijn dochter genomen zij is 1.73m
    De plant stak zeker nog 20 cm boven haar uit.
    Ze willen gewoon nietaan het werk schijnbaar.
    Ben blij dat in Purmerend wel actie ondernomen wordt

  14. Het uitsteken van de plant in een jong stadium werk nog steeds het best. Ik ben al 3 jaar op rij bezig bij mijn werk op een strook grond waar zij eerst 2,5 m hoog waren zijn er nog maar alleen zaailingen van een 0,5 m

    1. Ja, u bent goed bezig zo! Het is een kwestie van volhouden…En hoe eerder de jonge planten verwijderd worden, hoe beter. Dan krijgen ze geen tijd om voedsel op te slaan in de wortels, zodat ze moeilijker weer uitlopen.

    1. Zelf heb ik hier geen ervaring mee, omdat ik niet zo’n voorstander ben van een onkruidbrander. Maar in principe kunt u op allerlei manieren de plant verwijderen, zolang u het maar regelmatig blijft herhalen.

Geef een antwoord

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd.


Link to Contact Page